SHGM dhe SPGPM – PROTESTË E GAZETARËVE – E drejta e qytetarëve para interesit të të fuqishmëve!
“Më publikohet, më qahet”, “E drejta e së vërtetës para interesave të biznesit”, “Ne nuk jemi xhuboks, jemi gazetarë”, “Nuk paraqitem rrejshëm, dua të publikoj diçka të rëndësishme”. Këto janë disa nga mesazhet që gazetarët i dërguan në protestën e sotme të Shoqatës së Gazetarëve të Maqedonisë (SHGM) dhe Sindikatës së Pavarur të Gazetarëve dhe Punëtorëve Medial (SPGPM), e cila u mbajt para Gjykatës Civile në Shkup.
Nën moton TË DREJTAT E QYTETARËVE PARA INTERESAVE TË PUSHTETIT, gazetarët dhe punonjësit e medias ngritën zërin kundër padrejtësive ndaj gazetarëve që kulmuan me vendimin ndaj Laboratorit të Gazetarëve Hulumtues (IRL), me të cilin gjykata i ngarkoi vetes rolin e përcaktimit se kush mund të dhe kush nuk mund të jetë gazetar.
Ne vlerësojmë se gjykata nuk ka të drejtë të përcaktojë se cilat media online dhe organizata të shoqërisë civile lejohen të angazhohen në gazetari.
Para kolegëve gazetarë dhe punëtorëve të medias folën gazetarët Sead Rizvanoviq, Irena Mulaçka, Mefail Ismaili, si dhe përfaqësuesja e Blueprint – grupi për reforma në drejtësi, Tona Kareva.
“Po përsëritet skenari i kohës së A1-shit, edhe atëherë si tani e dinim se për çfarë bëhej fjalë, qëllimi nuk ishte mbyllja e televizionit, qëllimi ishte të na mbyllnin gojën, një procedurë që u pasqyrua më pas në të tjera media dhe në mënyra të tjera. Kujtojmë edhe përndjekjen e Tomisllav Kezharovskit dhe raste të tjera. Tani ndodh në një formë tjetër, por përmbajtja është e njëjtë. Këta gjykatës dhe gjykata duhet të dinë diçka – ne të gjithë këtu nuk flasim në emrin tonë dhe në emër të mediave për të cilat punojmë, por në emër të qytetarëve. Ne jemi zëri i popullit, sepse kur flasim, flasin qytetarët, kur duan të na ndalojnë, ndalojnë qytetarët. Pikërisht për këtë dua t’u them – nuk ka funksionuar për askënd deri më tani, nuk do të funksionojë as në të ardhmen. Ata vetëm do të na bëjnë më të fortë dhe më të zhurmshëm!” – tha Sead Rizvanoviq.
“Këtu jemi të gjitha mediat që merren konkretisht me gazetarinë investigative. E njëjta gjykatëse që mori atë vendim skandaloz dhe tha se gazetarët nuk janë gazetarë dhe duhet të publikojnë artikujt e tyre në shtëpi, në vitin 2014 mori një tjetër vendim skandaloz ku “Fokus” u dënua për padinë e Sasho Mijalkovit prej 9000 eurove, për të cilat SHGM-ja ndihmoi me donacione. E njëjta gjykatëse e bëri (jo)gazetar kolegun dhe gazetarin e “Sakam Da Kazham” gjatë “të enjtes së përgjakshme” kur ishte pjesë e personave në Parlament që u plagosën dhe mund të vriteshin. Vite me radhë gjykatësit punonin për të mirën e biznesmenëve dhe politikanëve dhe ne gazetarët jemi këtu për të thënë të vërtetën. Askush nuk mund të na heshtë dhe të na pengojë të ngremë zërin apo të shpallim të vërtetën e rëndësishme për qytetarët. Më e rëndësishmja nga të gjitha është pena e gazetarit dhe interesi publik është mbi të gjitha sepse njerëzit duhet të jenë të vetëdijshëm për atë që po ndodh në vend” – tha Irena Mulaçka.
“Si përfaqësues i organizatave të shoqërisë civile përcjell zërin e tyre dhe dua të them se edhe ne e mbështesim protestën dhe reagojmë fuqishëm ndaj një vendimi të tillë, i cili është skandaloz dhe cenon drejtpërdrejt të drejtat e shoqërimit dhe të drejtën e privatësisë të drejta bazë të garantuara me Kushtetutën e RMV-së, por edhe me të gjitha konventat ndërkombëtare. Kur besimi në gjyqësor është në nivel kaq të ulët, ky lloj gjykimi nuk kontribuon në rritjen e besimit dhe gjykatësit duhet të jenë të guximshëm dhe të punojnë sipas ligjeve dhe standardeve dhe parimeve ndërkombëtare. Një vendim i tillë u dërgon një mesazh qytetarëve se duhet të qëndrojnë të heshtur dhe pasiv në raport me korrupsionin dhe drejtësinë, që është kundër të gjitha parimeve dhe standardeve, ligji duhet t’i shërbejë drejtësisë dhe shoqatat e qytetarëve duhet të qëndrojnë të përkushtuara për të punuar për një shoqëri demokratike ku lufta kundër korrupsionit dhe shteti ligjor dhe demokracia do të jenë parimet kryesore”- theksoi Tona Kareva.
“Aktgjykimi ndaj IRL-së dhe koleges Sashka Cvetkovska dëshmon se nga fjala demokraci në vend nuk ka mbetur as shkronja fillestare. Të bësh një gjykim të tillë për një storje investigative që tregon të vërtetën është e gabuar. Të krijohet përshtypja se ne lejohemi të publikojmë vetëm kur kemi për të thënë diçka që ata duan të dëgjojnë. Përderisa ekziston kjo praktikë, përderisa ne gazetarët trajtohemi në këtë mënyrë, ekziston rreziku që në një kohë të shkurtër të mos ketë as shtet demokratik, por vetëm një shtet në të cilin qytetarët do të jenë punëtorë të zakonshëm për politikanë dhe biznesmenë” – deklaroi gazetari Mefail Ismaili.
Në protestë u drejtua edhe kolegu Goran Temenugov, i cili tha: “Heshtja nuk është flori. Gazetarët sot po ju protestojnë, si në kohët e vjetra të Nikolla Gruevskit. Dimitar Kovaçevski, Talat Xhaferi, Hristijan Mickovski dhe kryetarët e Gjykatës Kushtetuese dhe të Gjykatës Supreme ejani dhe thoni çfarë mendoni për lirinë e fjalës dhe nëse doni të na thoni me ligj në të ardhmen se kush është gazetar e kush jo.
Problemi është se dikush dëshiron të na përcaktojë dhe legjitimojë neve, kush mund të jetë gazetar dhe kush jo, dhe unë thjesht dua t’i kujtoj publikut, gjë që është shumë e rëndësishme, se gazetarët e pavarur janë thelbi i hulumtimit dhe gazetarisë së thelluar, ku mbulojmë tema shumë të rëndësishme për publikun, ku mbrojmë qytetarët, ndryshe nga ajo që bëhet në bazë ditore, ndërsa bëhet shumë punë, nuk kanë mundësi të hulumtojnë thellësisht, këtu jemi edhe ne profesionistët e lirë që financohen prej anash, jo nga reklamat, janë pikërisht në vijën e parë të interesit publik, në vijën e parë të mbrojtjes së qytetarëve”.
SHGM dhe SPGPM parashtruan kërkesa konkrete deri te kryetarët e Gjykatës Themelore Civile dhe Gjykatës së Apelit në Shkup, në të cilat kërkohet të shqyrtohen me kujdes të veçantë të gjitha aspektet e reagimeve publike nga të gjitha organizatat relevante joqeveritare si dhe reagimet nga Federata Ndërkombëtare e Gazetarëve (IFJ) dhe Federata Evropiane e Gazetarëve (EFJ) lidhur me vendimin skandaloz të gjykatëses Jovanka Spirovska Paneva, e cila vendosi në rastin “Brako kundër IRL-së”, si dhe mirëkuptim më të madh dhe veprim me kujdes serioz në të ardhmen lidhur me veprimet dhe paditë ndaj gazetarëve dhe punonjësve të medias në shtet.
SHGM dhe SPGPM kërkuan që të merren parasysh vendimet e Këshillit për Etikë në Media të Maqedonisë si dhe vendimet e Këshillit të Nderit në SHGM-së në drejtim të besueshmërisë dhe integritetit të gazetarëve dhe punëtorëve mediatikë nаë Maqedoninë e Veriut.
