Pse Zvicra neutrale refuzon të dëbojë diplomatët rusë

Duke shpjeguar pse Zvicra nuk ka ndjekur shembullin e BE-së në dëbimin e diplomatëve rusë, Këshilli Federal tha të mërkurën se ky veprim mund të rrezikojë rolin e Zvicrës si një “fuqi mbrojtëse” në favor të Gjeorgjisë.

Është e vështirë të imagjinohet që Zvicra e vogël të jetë një “mbrojtëse” në zonat e luftës dhe konfliktit, veçanërisht pasi aftësia e saj për të mbrojtur madje edhe territorin e saj kohët e fundit është vënë në pikëpyetje, shkruajnë mediat zvicerane, përcjell albinfo.ch.

Megjithatë, në këtë kontekst të veçantë, mandati i Zvicrës si fuqi mbrojtëse është më shumë i natyrës diplomatike sesa ushtarake.

Cili është saktësisht ky rol?

Kur dy vende ndërpresin marrëdhëniet diplomatike me njëri-tjetrin, Zvicra ndonjëherë ndërhyn për të përfaqësuar interesat e dy kundërshtarëve.

Në rastin e Gjeorgjisë dhe Rusisë, të dy vendet nuk kanë pasur lidhje diplomatike që nga viti 2008, kur Rusia pushtoi ish-republikën e saj për një grindje rreth rajoneve separatiste. Që atëherë, ambasadat zvicerane në Tbilisi dhe Moskë kanë përfaqësuar interesat e kombeve përkatëse.

Ky rol është i ngjashëm me atë të një ndërmjetësi ose ndërmjetësi – diçka në të cilën shkëlqen Zvicra neutrale.

Sipas Departamentit Federal të Punëve të Jashtme (FDFA), “Zvicra së pari veproi si një fuqi mbrojtëse në shekullin e 19-të kur u kujdes për interesat e Mbretërisë së Bavarisë dhe Dukatit të Madh të Badenit në Francë gjatë Luftës Franko-Prusiane në 1870-71”.

Ky rol vazhdoi gjatë të dy luftërave botërore; që nga viti 1945, Zvicra ka mbajtur 24 mandate të njëkohshme si një fuqi mbrojtëse, duke përfaqësuar, midis kombeve të tjera, Shtetet e Bashkuara në Kubë dhe Iran, dhe anasjelltas.

Mund të duket si një mision i rregullt diplomatik, por nuk është ashtu, përcjell tutje albinfo.ch.

Në disa raste, roli i një mbrojtësi është sfidues dhe madje i rrezikshëm. Një shembull ishte Kuba, ku Ambasada Zvicerane ndërmjetësoi midis Havanës dhe Uashington DC për 54 vjet, derisa të dy vendet rivendosën marrëdhëniet diplomatike në 2015.

“Zvicra u përball me detyra të jashtëzakonshme të panjohura më parë për diplomacinë zvicerane”, tha Thomas Fischer, ish-pedagog në Institutin e Studimeve Ndërkombëtare të Gjenevës, në një raport të vitit 2010 që dokumentonte rolin e Zvicrës si mbrojtëse e interesave të SHBA-së në Kubë.

Ai përmendi një incident dramatik në vitin 1964, kur kubanezët u përpoqën të kapnin ndërtesën e Ambasadës së SHBA ku punonin zyrtarët zviceranë dhe ta kthenin atë në Ministrinë e Peshkimit. Ambasadori zviceran ka mbyllur derën dhe ka bërtitur se është pronë diplomatike që do të cenohej vetëm nëse ai hiqej fizikisht. Kubanët u dorëzuan.

Pati gjithashtu një incident në vitin 1972, kur dhjetëra mijëra kubanë demonstruan para të njëjtës ambasadë të SHBA-së për tre ditë, duke penguar ambasadorin zviceran të thërriste për ndihmë dhe duke bllokuar kujdesin mjekësor dhe ushqimin e nevojshëm urgjent për të arritur tek diplomatët.

“Fuqia mbrojtëse” kundrejt “Zyrave të Mirë”

Zyrat e mira është një tjetër term që përdoret shpesh në lidhje me rolin e Zvicrës në diplomacinë ndërkombëtare.

Ai i referohet situatave kur autoritetet zvicerane lehtësojnë bisedimet e paqes dhe dialogët e tjerë konstruktiv midis dy vendeve që nuk shohin sy për sy në një sërë çështjesh.

Sipas FDFA-së, “me marrëveshjen e palëve në konflikt, Zvicra krijon hapësirë ​​për negociata – nuk merr anë dhe nuk ndikon në agjendë. Ai i ndihmon palët të identifikojnë shkaqet kryesore, të formulojnë shqetësimet e tyre dhe të gjejnë zgjidhje”.

Samiti i fundit i tillë u zhvillua në qershor 2021, kur presidenti amerikan Joe Biden dhe homologu i tij rus Vladimir Putin u takuan në Gjenevë. Është e qartë se këto bisedime rezultuan jo të frytshme, por një sërë takimesh të tilla të nivelit të lartë që u zhvilluan në Zvicër ndër vite kishin qenë më të suksesshme.