Kovaçevski: Ky është një vit i mundësive evropiane, vendimtar për integrim të shpejtë dhe jetesë evropiane

Kryetari i Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut, Dimitar Kovaçevski, sot mbajti fjalim hyrës në konferencën vjetore “Viti i mundësive evropiane”, organizuar nga Qeveria.

Ju përcjellim fjalimin e Kryeministrit Kovaçevski:

“Të nderuar anëtarë të Qeverisë,

Të nderuar deputetë,

Të nderuar përfaqësues të institucioneve, komunitetit afarist, sektorit civil, të nderuar profesorë, të nderuar anëtarë të ASHAM-së,

Të nderuar shkëlqesi, miq nga bashkësia ndërkombëtare,

Të nderuar përfaqësues të mediave,

Të nderuar qytetarë,

Ju uroj mirëseardhje të sinqertë dhe të ngrohtë në konferencën vjetore dyditore – “Viti i mundësive evropiane”.

Sot kam një entuziazëm, përgjegjësi, detyrim personal, por besoj se të gjithë e ndajmë.

Le të bëjmë një rikujtim të shkurtër se ku ishim kohët e fundit, por më e rëndësishmja, le të flasim, të debatojmë dhe të biem dakord se sa shpejt do të shkojmë, atje ku duan qytetarët tanë të lëvizim, atje ku është më mirë për qytetarët dhe shtetin, atje ku është familja e shteteve moderne dhe të qëndrueshme.

Sepse, po të kthejmë kokën pas, kanë kaluar gati 3 vjet, por edhe para kësaj, jam i sigurt se as pesimistët më të mëdhenj nuk mund ta imagjinonin se me çfarë sfidash do të përballet Maqedonia e Veriut dhe qytetarët tanë, të imponuara nga zhvillimet globale shëndetësore, sigurie dhe ekonomike.

Ishin kohë të vështira edhe për vendet më të zhvilluara. Ishin kohë shumë të vështira edhe atë për shumë më të mëdhenj, më të fortë dhe më të pasur se ne. Por ne e dinim se më parë, atëherë dhe tani, forca e një vendi, e qytetarëve të tij, qëndron në besim, në bindje, në komunitet, në solidaritet, në idenë për të qenë pjesë e së tërës, të qenit pjesë e progresit. dhe shtetet e bazuara në vlera dhe parime.

Edhe në kohë të tilla të vështira, ne nuk u shmangëm nga zbatimi i politikave tona të bazuara në parimet e vlerave evropiane dhe nuk hoqëm dorë nga përmbushja e synimeve tona strategjike.

Me bindje të patundur, me punë të përditshme dhe përkushtim ndaj vlerave dhe politikave tona, ne e kemi forcuar dhe siguruar në mënyrë të pakthyeshme perspektivën evropiane të Maqedonisë së Veriut, duke vendosur në mënyrën më të mirë unitetin e të gjitha gjërave më të rëndësishme të një shteti dhe të një qytetari: respekt për të kaluarën, një të tashme më të mirë dhe një të ardhme të sigurt dhe të begatë.

Besoj se kjo është mënyra më e mirë për të garantuar sigurinë e të rinjve dhe të gjithë qytetarëve në vendin tonë.

Edhe këtë vit, si 6-të e kaluar, të gjithë e njohën politikën e bashkëpunimit, partneritetit dhe dëshirës për zgjidhje në politikat e Qeverisë së Maqedonisë së Veriut. Ata njohën stabilitetin, besimin, besueshmërinë, ndershmërinë dhe përkushtimin.

Ne e pozicionuam Maqedoninë e Veriut ndërkombëtarisht, i mundësuam që vendi ynë të respektohet dhe të jetë më me ndikim se kurrë në historinë e saj të pavarur.

E sollëm vendin në dyert e Bashkimit Evropian, filluam negociatat dhe përfunduam me sukses skriningun. Sepse për të gjithë ne nuk ka alternativë tjetër. Vetëm në këtë mënyrë Maqedonia e Veriut mund të jetë më e fortë ndërkombëtarisht, vetëm në këtë mënyrë do të ngrihet cilësia e jetës së qytetarëve. Vetëm si shtet anëtar i BE-së do të kemi një ekonomi edhe më konkurruese, inovative dhe të hapur, një ekonomi të kapitalit njerëzor, një ekonomi mundësish dhe një ekonomi të rritjes dhe zhvillimit.

Prandaj e përsëris, sepse sinqerisht besoj se qytetarët e Maqedonisë janë për Bashkimin Evropian dhe ne kemi treguar dhe dëshmuar në këto vite se veprojmë dhe respektojmë vullnetin e qytetarëve tanë.

Qytetarët e dinë se me anëtarësimin në Union hyjmë në familjen evropiane dhe konkretisht në mekanizmin evropian, i cili nuk do të na lejojë kurrë të kalojmë të vetëm asnjë krizë ekonomike apo financiare.

Për qytetarët tanë, jeta në BE nuk do të thotë biletë me një drejtim, nuk do të thotë vizë emigruese, por është garanci për një standard më të mirë, për punë më të paguara, për vlera evropiane, moderne, bashkëkohore dhe perëndimore por, këtu, në shtëpi në vendin tonë.

Prandaj Qeveria që unë drejtoj në vitet e kaluara siguroi stabilitet politik, ruajti kohezionin social, siguroi stabilitet ekonomik dhe rritje edhe në kohë krize më të mëdha.

Për mua dhe për gjithë Qeverinë është shumë e rëndësishme që Maqedonia e Veriut tregoi rezistencë ndaj të gjitha krizave. Tregoi njohuri, tregoi energji, tregoi kapacitet dhe rezultat.

Pavarësisht të gjitha sfidave, ne kemi këmbëngulur në premtimet tona dhe në zbatimin e politikave tona për një jetë më të mirë, standard të qytetarëve dhe rritje e zhvillim të kompanive.

E kemi realizuar premtimin për rritje të pagave. Ne premtuam një pagë mesatare prej 500 euro dhe e rritëm edhe më shumë dhe sot paga mesatare në vendin tonë është mbi 630 euro, që është një rritje prej gati 300 euro në krahasim me vitin 2016. Dhe paga do të rritet, sepse ne e zgjidhëm sistematikisht këtë çështje.

Dyfishuam pagën minimale. Në vitin 2022 ka qenë 18.000 denarë, ndërsa me harmonizimin e radhës do të jetë 22.500 denarë. Të kujtojmë vitin 2016 kur ishte vetëm 8000 denarë. Ne dolëm në krah të punëtorëve dhe më në fund e zgjidhëm sistematikisht atë problem, njëherë e përgjithmonë.

Kemi punuar për zgjidhje sistematike për të siguruar një jetë dinjitoze edhe për pensionistët.

Pensioni mesatar sot është 20.100 denarë, që është 6.400 denarë më shumë se në vitin 2016. Pensioni minimal sot është 13.200 denarë dhe është pothuajse 50% më i lartë në krahasim me atë që ishte në vitin 2016. Pensionistët sot marrin mesatarisht 6000 denarë më shumë.

Viti i kaluar 2023 ishte viti i pagesës rekord të mbështetjes financiare për kompanitë, prej 40 milionë eurosh janë paguar 513 kompanive, të cilat në vitin 2022 kanë realizuar investime gjithsej mbi 150 milionë euro.

Në këto 6 vite, Qeveria mbështeti 919 kompani vendase me 100 milionë euro për ciklet e tyre të investimeve, me investime prej gjysmë miliardë eurosh. Deri në vitin 2017, mbështetja nga shteti për kompanitë vendore ishte zero denarë.

E gjithë kjo rezultoi me ulje të papunësisë, sot për herë të parë kemi papunësi nën 13%. Dhe vitin e ardhshëm për herë të parë do të kemi papunësi njëshifrore dhe të rikujtojmë se në vitin 2016 ka pasur 25% papunësi në vend.

Anëtarësimi në NATO, fillimi i negociatave dhe politikat tona europiane ishin garanci për sigurimin e investimeve të huaja direkte, më të mëdhatë në historinë e vendit. Nëse në vitin 2016 investimet e huaja direkte ishin 338 milionë euro, tani janë dyfish më shumë, 754 milionë euro. Të gjithë investitorët në Maqedoninë e Veriut e kuptuan se ky është një vend i mirë për të investuar, se këtu kanë punëtorë të vyeshëm dhe besnikë.

Koncepti i ri i ZZHIT dha sërish rezultate të shkëlqyera. Numri i të punësuarve në ZZHIT arriti në 18.000 punëtorë, ndërsa paga mesatare bruto në kompanitë në ZZHIT tejkaloi 60.000 denarë, që është dy herë më e lartë se në vitin 2016.

Shkalla e papunësisë siç thashë është më e ulët dhe është përgjysmuar që nga viti 2016.

Jemi në prag të sigurimit të një papunësie njëshifrore, diçka që ishte e paimagjinueshme disa vite më parë. Nga ana tjetër, vetëm në një vit kemi rritur punësimin me 10 mijë persona në vend.

Me masat kundër krizës arritëm të mbrojmë standardin e qytetarëve dhe likuiditetin e kompanive, duke mbrojtur kështu vendet e punës.

Fillimisht me 760 milionë euro dhe tani e fundit me 662 milionë euro kemi ndihmuar nxënësit, studentët, të rinjtë, pensionistët, kategoritë e rrezikuara të qytetarëve, prindërit e vetëm, familjet me të ardhura të ulëta, fermerët, kompanitë.

Mbi 2 miliardë euro janë drejtuar për qytetarët dhe kompanitë vetëm në 3 vitet e fundit, kurrë më parë nuk ka pasur kaq shumë mbështetje financiare nga shteti, kaq shumë para për t’u kthyer qytetarëve, ekonomisë.

Në vitin 2023, ne siguruam buxhetin më të madh për bujqit në histori. Programi i ri IPARD 3 është rritur me 62 për qind. Tani në IPARD 3 kemi një program që e kemi filluar para së gjithash nga vendet përfituese dhe kemi 97 milionë euro fonde të pakthyeshme evropiane të dedikuara për modernizimin dhe zhvillimin e bujqësisë maqedonase.

E gjithë kjo është dëshmi se kur merr vendimet e duhura, do të sjellë përfitime të sigurta për të gjithë qytetarët, në çdo kuptim.

E përballuam me sukses krizën energjetike dhe e kthyem në një mundësi.

Së pari, duke vënë në funksionim të gjitha kapacitetet energjetike që kemi në vend, rritëm prodhimin vendas të energjisë elektrike dhe EMV siguroi 100% energji elektrike për familjet dhe konsumatorët e vegjël. Aktivitet jetike në shtet ishin u siguruan.

Dhe më lejoni të përmend, në atë krizë ne arritëm të rrisim prodhimin total të energjisë elektrike për 45%. Askush nuk e besoi, skeptikët thanë se do të na mbaronte energjia elektrike, por ne treguam se mund ta bënim.

Aktivizuam të gjitha kapacitetet energjetike.

Aktivizuam objekte që nuk ishin vënë në përdorim prej 15 vitesh. Po aktivizojmë hidropotencialet dhe kemi lehtësuar procedurat për ngritjen e burimeve të ripërtëritshme të energjisë. Diçka që dikur kërkonte gjashtë muaj për të marrë një leje tani kërkon vetëm një ditë njoftim.

Me këtë filloi transformimi energjetik i vendit gjatë mandatit tim dhe jam jashtëzakonisht i kënaqur se si po zhvillohet dhe si do të vazhdojë të zhvillohet.

Deri në vitin 2016 në vendin tonë, për të gjithë mandatin e të gjitha qeverive të mëparshme në vend, janë instaluar 16 megavat burime të ripërtëritshme të energjisë, nga termocentrale diellore dhe termocentrale me gaz. Nga janari i vitit 2022 e deri më sot kemi dhënë mbi 600 licenca për termocentrale me energji të ripërtëritshme, me të cilat sot kemi një kapacitet të instaluar prej 600 megavat të burimeve të ripërtëritshme të energjisë.

Kjo është më shumë se kapaciteti i përgjithshëm i të gjithë REK Manastirit që prodhon energji elektrike. Me ato 600 megavat energji të ripërtëritshme, sot 166 mijë familje në vend furnizohen me energji të pastër.

Gjithashtu në këtë mënyrë e kemi kthyer tarifën e lirë të energjisë elektrike nga ora 13 deri në 15, e cila u kursen amvisërive deri në 1000 denarë në muaj.

Gjithashtu kemi vazhduar me masat për subvencionimin e çmimit të energjisë elektrike, për mbi 600 mijë familje në vend dhe për mbi 70 mijë ndërmarrje të vogla dhe të mesme që punësojnë shumicën e të punësuarve në vend.

Në të njëjtën kohë, qytetarët çdo muaj shohin në faturat e energjisë elektrike se kanë subvencionim rekord nga shteti deri në 90%.

Si Qeveri kemi bërë hapa strategjikë edhe në drejtim të investimeve kapitale në infrastrukturën rrugore. Korridoret 8 dhe 10d janë deri tani investimi kapital më i madh në historinë e vendit tonë. Ato do të kontribuojnë në një zhvillim më të shpejtë të ekonomisë, në modernizimin e infrastrukturës rrugore dhe një lidhje më të mirë me fqinjët tanë, si dhe me korridoret ndërkombëtare.

Gjatë 5 viteve të fundit ne kemi investuar mbi 1 miliard euro në ndërtimin dhe rehabilitimin e rrugëve. Maqedonia e Veriut, në vend të një qarkoreje po bëhet një udhëkryq i vërtetë në Ballkan.

Mbështetja që marrim nga Bashkimi Evropian është e madhe për të gjitha politikat tona. Që nga pavarësia e deri më sot, mbështetja financiare e BE-së vlerësohet në mbi 3.3 miliardë euro.

Gjithashtu, në kohë krize, partnerët tanë ishin pranë nesh. Për zbutjen e pasojave të pandemisë COVID, Maqedonia e Veriut ka marrë 160 milionë euro nga BE-ja. Ne morëm edhe një grant prej 80 milionë eurosh për të përballuar krizën energjetike.

Gjithashtu, Komisioni Evropian propozoi dhe miratoi 100 milionë euro ndihmë makrofinanciare për Maqedoninë e Veriut.

Për më tepër, ne kemi në dispozicion fondin e investimeve për Ballkanin Perëndimor, në të cilin janë parashikuar 9 miliardë euro për investime deri në vitin 2027, i cili duhet të tërheqë 20 miliardë euro shtesë për kredi të favorshme nga institucionet financiare ndërkombëtare.

Plani i rritjes, për të cilin dje patëm një takim të nivelit të lartë të lidershipit, në prani të përfaqësuesve të lartë të BE-së dhe SHBA-së, si dhe të institucioneve financiare ndërkombëtare, është konfirmimi më serioz politik i deritanishëm i Bashkimit që ata kanë një plan konkret për integrim efikas evropian në Ballkanin Perëndimor.

Me zbatimin e tij, i cili varet edhe nga BE-ja, por mbi të gjitha nga ne, vendet e Ballkanit Perëndimor, PBB-ja për frymë duhet të dyfishohet, pra nga një mesatare prej gjashtë mijë eurosh për frymë në rajon, në një mesatare prej 12 mijë euro për frymë në dhjetë vitet e ardhshme.

Plani hap dyert për bizneset dhe punëtorët vendas në rajon dhe në Evropë, dhe gjithashtu do ta bëjë rajonin më tërheqës për investitorët evropianë dhe botërorë.

Tregu i përbashkët rajonal, i cili është një nga shtyllat e Planit të Rritjes, do të veprojë si një hap drejt tregut të përbashkët evropian.

Këtu bëhet fjalë për një ekonomi rajonale me një Prodhimi i Brendshëm Bruto pak më shumë se 100 miliardë euro dhe 17 milionë banorë, e cila pretendon t’i bashkohet një tregu prej gjysmë miliardë banorësh, me një Prodhimi i Brendshëm Bruto mbi 15 trilion euro. Me ngritjen dhe fuqizimin e tregut rajonal në të njëjtën kohë, ekonomitë tona pritet të rriten me rreth 10%.

Si Qeveri kemi bërë hapa të mëdhenj strategjikë për Republikën e Maqedonisë së Veriut dhe e gjithë kjo ka ndodhur me shumë mund, punë dhe përkushtim, vendi ynë po përparon dhe do të vazhdojë me zhvillim të qëndrueshëm, por do të jetë më i suksesshëm dhe më shumë i besueshëm si një anëtar i BE-së.

Anëtarësimi në Bashkimin Evropian nuk është dhe nuk mund të jetë një premtim parazgjedhor që nuk do të realizohet kurrë. Ne i kemi vënë vetes detyrën që ta realizojmë këtë deri në vitin 2030.

Me integrimin në BE, pagat dhe pensionet do të rriten nga 70-90 për qind dhe në të njëjtën kohë do të marrim besim shtesë nga partnerët dhe investitorët tanë të huaj, gjë që do të reflektohet në një numër drastikisht më të lartë të investimeve në vend.

Nëse Bashkimi Evropian tani ka një pjesë prej rreth 65% të numrit të përgjithshëm të investimeve të huaja, mund të supozojmë se sa më e madhe do të jetë kjo mbështetje për një shtet anëtar të BE-së.

Ky vit që ka filluar është një vit vendimesh – një vendim për përparimin evropian, apo izolim. Nuk ka të tretë!

Tashmë kemi bërë investime të mëdha për të ardhmen e vendit tonë dhe tani nuk kemi nevojë fare për ndarje partiake e politike, premtime të rreme.

Është shumë e rëndësishme për vendin tonë që falë politikave korrekte dhe të përkushtuara, ne rikthyem demokracinë, rivendosëm dialogun, debatin. Në vend prej kohësh nuk pëshpëritet si më parë por gjithkush është gjykimin e publikut dhe të qytetarëve. Gjithçka debatohet në vend, nuk ka tema të ndaluara, nuk ka emisione të ndaluara, nuk ka pasoja për një mendim tjetër.

Shteti i kapur i takon të shkuarës, sepse qytetarët dhe ne si përfaqësues të tyre e çliruam. Dhe në një kohë të shkurtër arritëm të kompensojmë mundësitë e humbura dhe të sjellim një vit me mundësi evropiane.

Tani jemi sërish përballë një vendimi. Më saktësisht, tani jemi para vendimeve. E nevojshme, e vërtetë, për disa e lehtë, për disa më e vështirë. Por për të gjithë ne, vendime që sjellin përgjegjësi.

Sepse ky është gjithashtu një vit vendimesh shumë domethënëse të brendshme. Nëse, me kë dhe në çfarë mënyre, sa shpejt dhe me cilësi do të vazhdojmë në rrugën e progresit për të cilën fola pak më parë. Pikërisht ky vit, 2024, është një vit kyç për përshpejtimin e reformave dhe integrimin e përshpejtuar të tregut të përbashkët evropian përpara anëtarësimit të plotë në BE.

Nuk kemi të drejtë të qëndrojmë në vend, aq më pak të kthehemi prapa.

Nuk kemi të drejtë të lejojmë që frenuesit të jenë më të zhurmshëm se progresistët.

Nuk kemi të drejtë të lejojmë që interesat personale të jetë mbi interesat shtetërore.

Ne nuk kemi të drejtë të përsërisim gabimet e paraardhësve tanë.

Dhe ne kemi shumë të drejta, kemi detyrimin më të madh të jemi optimistë.

Të kemi dhe të tregojmë besim.

Të kemi dhe të tregojmë besim të brendshëm.

Të kemi dhe të tregojmë kapacitet, njohuri, punë, fokus dhe energji!

Të kemi dhe të tregojmë se jemi shtet!

Sepse ne i kemi të gjitha këto dhe më në fund duhet të luftojmë për tonën, të përbashkëtën, për më të rëndësishmen!

Për qytetarët, për vendin, për Maqedoninë evropiane, për një vend që të gjithë e duan dhe duan të jetojnë!

Prandaj ky do të jetë një vit i mbarë, do të jetë një vit i suksesshëm! Do të jetë viti i Maqedonisë Evropiane!

Ju falënderoj të gjithëve!”