Çfarë është SWIFT-i me të cilin kërcënohet Rusia dhe pse mund të jetë një “opsion bërthamor” kundër Rusisë
Ndërsa qeveritë perëndimore po kërcënojnë Rusinë me një paketë sanksionesh që synojnë të pengojnë presidentin, Vladimir Putin të urdhërojë pushtimin e Ukrainës, ekziston një masë që është veçanërisht alarmante për Kremlinin: shkëputja e vendit nga sistemi bankar global. Në media, kjo mundësi shpesh quhet “opsioni bërthamor”.
Ligjvënësit amerikanë kanë sugjeruar javët e fundit se Rusia mund të hiqet nga SWIFT, një rrjet i sigurisë së lartë që lidh mijëra institucione financiare në mbarë botën. Nëse kjo ndodh, dërgesat e naftës, gazit dhe metaleve në Evropë mund të ndalen, paralajmëron Rusia, shkruan cnn.
“Nëse Rusia përjashtohet nga SWIFT, atëherë ne nuk do të marrim valutë të huaj, por blerësit, veçanërisht nga vendet evropiane, nuk do të marrin mallrat tona – naftë, gaz, metale dhe komponentë të tjerë të rëndësishëm”, tha zëvendëskryetari i Dhomës së Lartë të Parlamenti rus, Nikolai Zhuravlyov.
Çfarë është SWIFT?
Shoqëria për Telekomunikacionin Financiar Ndërbankar në mbarë botën (SWFT) u themelua në vitin 1973 për të zëvendësuar teleksin dhe tani përdoret nga më shumë se 11 mijë institucione financiare për të dërguar mesazhe të sigurta dhe urdhërpagesa. Pa një alternativë të pranuar globalisht, ky është një kanal i domosdoshëm për financat globale.
Heqja e Rusisë nga SWIFT do ta bënte pothuajse të pamundur për institucionet financiare dërgimin e parave brenda ose jashtë vendit, gjë që do të shkaktonte një tronditje të papritur për kompanitë ruse dhe klientët e tyre të huaj – veçanërisht blerësit e naftës dhe gazit në dollarë amerikanë.
Përjashtimi i Rusisë nga SWIFT do të reduktonte ekonominë e saj me pesë për qind, tha në vitin 2014 Ministri rus i Financave, Alexei Kudrin.
SWIFT është me seli në Belgjikë dhe drejtohet nga një bord prej 25 personash, duke përfshirë Edi Astanin, Kryetar i Bordit të Drejtorëve të Shtëpisë Qendrore Ruse të Pastrimit për Palët e tjera Kontraktuese.
SWIFT, e cila e përshkruan veten si një “shoqëri e shërbimeve neutrale”, është përfshirë në ligjin belg dhe duhet të funksionojë në përputhje me rregulloret e Bashkimit Evropian.
Çfarë ndodh nëse Rusia largohet nga SWIFT?
SWIFT mbylli bankat iraniane në vitin 2012 pasi BE-ja i sanksionoi ato për programin bërthamor të vendit.
Irani humbi pothuajse gjysmën e të ardhurave të tij nga eksporti i naftës dhe 30 për qind të politikës së tij të jashtme pas mbylljes.
Nuk është e qartë se sa mbështetje ka midis aleatëve amerikanë për të ndërmarrë veprime të ngjashme kundër Rusisë.
Kryeministri britanik, Boris Johnson u tha ligjvënësve të martën se qeveria po diskutonte me Shtetet e Bashkuara mundësinë e ndalimit të SWIFT-it për Rusinë.
Shtetet e Bashkuara dhe Gjermania mund të humbasin më shumë nëse përjashtohet Rusia, sepse bankat e tyre janë përdoruesit më të shpeshtë të SWIFT për komunikim me bankat ruse.
Kundërmasat e Rusisë
Rusia ka ndërmarrë hapa gjatë viteve të fundit për të zbutur situatën nëse hiqet nga SWIFT.
Moska ka krijuar sistemin e saj të pagesave SPFS, pas sanksioneve perëndimore të vendosura në vitin 2014 për aneksimin e Krimesë.
SPFS tani ka rreth 400 përdorues dhe 20 për qind e transfertave të brendshme aktualisht bëhen përmes këtij sistemi, sipas të dhënave nga banka qendrore ruse.
Sistemi i ri i pagesave ndërkufitare ndërbankare të Kinës ose CIPS mund të ofrojë një alternativë tjetër ndaj SWIFT dhe Moska gjithashtu mund të detyrohet të përdorë kriptomonedha. Megjithatë, këto nuk janë alternativa tërheqëse.
“SWIFT është një kompani evropiane, një shoqatë e shumë vendeve pjesëmarrëse. Duhet unanimiteti i të gjitha vendeve anëtare për të marrë një vendim për përjashtimin. Vendimet e SHBA-së dhe Britanisë së Madhe përfundimisht nuk janë të mjaftueshme. Nuk jam i sigurt nëse vendet e tjera, veçanërisht ato pjesa e të cilit është tregtia me Rusinë në bilanc të madh, mbështesin përjashtimin e Rusisë nga SWIFT”, tha Zhuravlyov.
